Borçka’da Mesleki Eğitim Programı semineri düzenlendi, 4 Şubat 2022 Cuma günü son gün.
Borçka İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından Borçka Kaymakamlığı toplantı salonunda bilgilendirme sunusu yapıldı.
Kaymakamlık toplantı salonunda Borçka Belediye Başkanı Ercan Orhan, İlçe Milli Eğitim Müdürü Bayram Bakır, diğer daire amirleri, sivil toplum kuruluş temsilcileri oda başkanlarının katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda sürecin içerisine dâhil edilmesi ve etkin bir şekilde bu projenin yürütülmesi hususları ele alındı. 4 Şubat Cuma günü müracaatların son gün olduğunu vurgulandı.
İlçe Milli Eğitim Müdürü Bayram Bakır’ın yaptığı açılış konuşmasında; “Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2023 vizyonu kapsamında ülkemizin kalkınmasına katkı sağlayacak mesleki eğitim merkezlerinin niceliği ve niteliğinin artırılmasına yönelik çalışmalarının hız kazandığını özellikle çalışabilir nüfus içerisinde ara eleman ihtiyacının karşılanması için mesleki eğitim merkezlerine öğrenci kazandırılmasının önemli olduğunu” ifade etti.
Daha sonra Şehit Savaş Gedik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Rıfat Ermiş tarafından katılımcılara MESEM (Mesleki Eğitim Merkezlerine) öğrenci kazandırılmasına yönelik iş ve işlemler ile mesleki eğitim merkezlerinin işverenlere sağladığı imkanlar hakkında kapsamlı bilgi verdi.
Şehit Savaş Gedik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Rıfat Ermiş yaptığı sunumda;
MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ PROGRAMI (ÇIRAKLIK EĞİTİMİ)
03.12.2021 tarihinden itibaren Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı mesleki ve teknik anadolu liseleri ile çok programlı anadolu liselerinde de mesleki eğitim programı uygulamasına başlanmıştır.
Bu kapsamda an itibariyle Artvin ilinde;
– 9 Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
– 5 Çok Programlı Anadolu Lisesi
– 2 Mesleki Eğitim Merkezi olmak üzere toplam 16 ortaöğretim kurumunda «Mesleki Eğitim Programı» uygulanmaktadır.
Mesleki Eğitim Merkezi Programı Öğrenci Sayılarımız
| Kurumlar | 03.12.2021 | 18.01.2022 | Artış Sayısı |
| İskender Paşa ÇPAL | 0 | 7 | 7 |
| Orhan Yücel MTAL | 0 | 9 | 8 |
| Arhavi MTAL | 0 | 4 | 4 |
| Şehit Savaş Gedik MTAL | 0 | 16 | 16 |
| 15 Temmuz Şehitleri MTAL | 0 | 0 | 0 |
| Hopa MTAL | 0 | 0 | 0 |
| Hopa Ahi Evran MESEM | 104 | 124 | 20 |
| Kemalpaşa ÇPAL | 0 | 1 | 1 |
| Ayhan Şahenk MTAL | 0 | 16 | 16 |
| Artvin MESEM | 38 | 49 | 11 |
| TOBB MTAL | 0 | 0 | 0 |
| İbn-i Sina MTAL | 0 | 0 | 0 |
| Murgul MTAL | 0 | 3 | 3 |
| Şavşat ÇPAL | 0 | 7 | 7 |
| Meydancık ÇPAL | 0 | 0 | 0 |
| Yusufeli ÇPAL | 11 | 18 | 7 |
| Toplam | 153 | 244 | 91 |
Mesleki Eğitim Merkezleri
Ülkemizin nitelikli iş gücü ihtiyacı çerçevesinde öğrencilerin; ilgi, istek, yetenek ve kişilik özelliklerinin ortaya çıkarılması, başarılı ve mutlu olabilecekleri bir mesleği seçmeleri için meslekler hakkında bilgilendirilmeleri, eğitim sistemi ile çalışma hayatı arasındaki ilişkinin güçlendirilmesi ülkemiz insan kaynağının geliştirilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda Mesleki eğitim merkezleri, ülkemizin meslek sahibi insan ihtiyacını karşılayabilmek adına çalışmalarını sürdürmektedir.
09.12.2016 tarihli 29913 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 6764 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda değişiklik yapılarak çıraklık eğitimi örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınarak mesleki eğitim merkezleri Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlanmıştır.
Çıraklık eğitiminin örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınması ile ekonomimizin temel yapı taşı olan işletmelerin çırak ihtiyacının karşılanması ve çırak öğrencilerimizin ahilik kültüründen gelen usta çırak ilişkisiyle mesleklerini işbaşında öğrenmeleri amaçlanmıştır.
1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 26’ncı maddesine göre: Ortaöğretim; ilköğretime dayalı dört yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsar. Bu okul ve kurumları bitirenlere bitirdikleri programın özelliğine göre diploma verilir. Ancak; mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini tamamlamaları gerekmektedir.
Mesleki eğitim merkezlerine kimler başvurabilir?
Mesleki eğitim merkezi öğrencileri haftada 1 gün okulda teorik eğitim, 4 gün işletmelerde pratik eğitim alır. Bu doğrultuda mesleki eğitim merkezlerine kayıt olma şartları:
*En az ortaokul veya imam hatip ortaokulunu bitirmiş olmak.
*Sağlık durumu ilgili mesleğin öğrenimine elverişli olmak. Bu durum gerektiğinde sağlık/sağlık kurulu raporuyla belgelendirilir.
*Kayıt olacağı meslek dalı ile ilgili bir iş yeriyle sözleşme imzalamak (Sözleşme imzalanacak iş yerinde “Usta Öğreticilik Belgesine” sahip bir usta bulunması gerekir).
*Kayıt için yaş sınırı yoktur.
*Öğrenci kayıtları yıl boyu devam eder.
Mesleki eğitim merkezlerine nasıl başvurulabilir?
*Başvuru şartlarını taşımak koşuluyla, mevcutta bir işletmede çalışanlar veya işletmede çalışmayıp mesleki eğitim almak isteyen adaylar kimlik bilgileriyle birlikte en yakın mesleki eğitim merkezine veya mesleki ve teknik Anadolu lisesine bizzat müracaat edebilir.
*Herhangi bir İşletmede çalışmayanlar; mesleki eğitim merkezleri tarafından meslek seçimi ve işletme bulma konusunda rehberlik ve yönlendirme hizmeti alabilirler.
*Mesleki eğitim merkezine kayıt; okul, işletme ve öğrenci/veli arasında “işletmelerde mesleki eğitim sözleşmesinin” imzalanmasıyla başlar.
*Öğrenci e-MESEM sistemine okul tarafından kaydedilir.
*Öğrenci kayıt olduğu andan itibaren meslek hastalıkları, iş kazalarına karşı sigortası ile maaşı başlar, öğrenim süresi boyunca devam eder.
Mesleki eğitim merkezlerine başvuru süreci ve aşamaları
*Mesleki eğitim merkezleri tüm illerde bulunmaktadır.
*En az ortaokul mezunu olan adaylar yıl boyunca kayıt yaptırabilir.
*181 farklı dalda başvuru yapılabilmektedir.
*Haftada 1 gün okulda teorik, 4 gün ise işletmelerde beceri eğitimi verilmektedir.
*Çıraklık eğitimi 3 yıl, kalfalık eğitimi 1 yıl sürmektedir.
*Mesleki eğitim merkezine devam eden 9,10 ve 11. Sınıf öğrencileri asgari ücretin en az %30’unu, 12. Sınıf öğrencileri asgari ücretin en az yarısı kadar maaş alırlar.
*Mesleki eğitim merkezi mezunları “Ustalık Belgesi” ile “Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi diploması” alarak kendi iş yerlerini açabilirler.
*Ustalık belgesine sahip olanlar çırak öğrenci istihdamı için “İş pedagojisi eğitimi” ile “Usta Öğretici” belgesine sahip olurlar.
Mesleki eğitim merkezine nakil işlemleri
*9. sınıf öğrencileri ile ara sınıflarda olup aynı alandan mesleki eğitim merkezi programına nakil ve geçiş yapmak isteyen öğrenciler, bulundukları sınıf seviyesinden zamana bağlı olmaksızın ve dönem kaybetmeden nakil ve geçiş yapabilecek,
*Farklı bir alandan veya diğer okul türlerinden nakil ve geçiş yapmak isteyen 10, 11 ve 12. sınıf öğrencileri ise ikinci dönemin başlangıcına kadar nakil ve geçiş yapmış olmaları halinde 10. sınıf seviyesinden eğitime devam edebilecek. İkinci dönemin başlangıcından sonra nakil ve geçiş yapmak isteyen öğrencilerin mesleki eğitime hazırlık amacıyla yalnız işletmede mesleki eğitim almak üzere kayıtları yapılacak ve bu öğrenciler de ilgili okulun toplam öğrenci sayısına dâhil edilecek.
*Bu öğrencilerin nakil ve geçiş işlemleri e-Okul sisteminden, Ortaöğretim Kurum İşlemleri / Bilgi Giriş İşlemleri / MESEM Öğrenci Aday Kayıt sayfasından yapılacak.
*Başvurular ve meslekî eğitim merkezi irtibat numarası sayfamızda yer alıyor.
Mesleki eğitim merkezleri ne gibi avantajlar sağlıyor?
*33 Alan ve 181 farklı dalda mesleki eğitim imkânı
*Ortaokulu bitirenlere zorunlu lise eğitimini mesleki eğitim merkezlerinde tamamlayabilme fırsatı
*9. sınıftan itibaren iş kazaları, meslek hastalıklarına karşı sigorta
*9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine asgari ücretin en az %30’u,
*12. sınıftaki kalfalara asgari ücretin en az yarısı kadar maaş imkânı
*Ustalık belgesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi diploması ve kendi iş yerini açma fırsatı
*Mezun olduğu alanda % 88 istihdam oranı
6764 Sayılı Kanun ile 2016 Yılından İtibaren Çıraklık Eğitimi Zorunlu Eğitim Kapsamına Alınmış ve Mesleki Eğitim Merkezleri, Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Kurumu olarak yapılandırılmıştır.
1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu
Madde 26- Ortaöğretim; ilköğretime dayalı dört yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsar. Bu okul ve kurumları bitirenlere, bitirdikleri programın özelliğine göre diploma verilir. Ancak mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini tamamlaması zorunludur.
ÇIRAK: Çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştiren kişidir.
KALFA: Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bu meslekle ilgili iş ve işlemleri ustanın gözetimi altında kabul edilebilir standartlarda yapabilen kişidir.
USTA: Bir mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazanmış ve bunları mal ve hizmet üretiminde iş hayatınca kabul edilebilecek standartlarda uygulayabilen; üretimi planlayabilen; üretim sırasında karşılaşılabilecek problemleri çözümleyebilen; düşüncelerini yazılı, sözlü ve resim ile açıklayabilen; üretimle ilgili pratik hesaplamaları yapabilen kişidir.
USTA ÖĞRETİCİ: Ustalık yeterliğini kazanmış; çırak, kalfa ile mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin işyerindeki eğitiminden sorumlu; mesleki eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişidir.
*Mesleki Eğitim Merkezinde okuyan öğrencilerden Meslek Lisesi mezunu olmak isteyenlerin almaları gereken fark dersleri Talim ve Terbiye Kurulunun 19.07.2019 tarihli ve 18 sayılı kararı ile kabul edilmiş ve 2019-2020 eğitim ve öğretim yılından itibaren DİPLOMA PROGRAMI uygulanmaya başlanmıştır.
*Mesleki eğitim merkezlerinden önceki yıllarda kalfalık ve ustalık belgesi almış olanların da fark derslerini tamamlayıp Meslek Lisesi diploması alabilmeleri için 14.08.2020 tarihi itibariyle TELAFİ PROGRAMI başlatılmıştır.
*2021 yılında telafi eğitimi programında yapılan değişiklikle istemeleri halinde tüm lise ve üniversite mezunları yararlanabileceklerdir. Programın süresi ilgili alan/dalın çerçeve öğretim programında belirtilen süre kadar olup en fazla 27 hafta olarak uygulanacaktır. Programın eğitim içeriğinin tamamı işletmelerde yapılacaktır. Eğitime bir işletme ile sözleşme yapılması akabinde başlanacaktır. Eğitim süresince öğrencilerin sigorta primleri ile işletmelere Devlet katkısı ödemesi yapılacaktır. Öğrenciler, Milli Eğitim Bakanlığı Önceki Öğrenmelerin Tanınması, Denklik ve Ölçme Değerlendirme İşlemleri İle İlgili Usul Ve Esaslara İlişkin Yönerge hükümlerine göre yapılan ustalık beceri sınavına, eğitimlerini tamamladıkları tarih itibariyle açılacak ilk sınav döneminde alınabileceklerdir. Eğitim sonunda başarılı olanlara Ustalık Belgesi düzenlenecektir.
Ustalık telafi eğitimi şu alanlarda uygulanmaktadır.
AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ
ELSANATLARI TEKNOLOJİSİ
ENDÜSTRİYEL OTOMASYON TEKNOLOJİLERİ
GEMİ YAPIMI
GRAFİK VE FOTOĞRAF
GÜZELLİK VE SAÇ BAKIM HİZMETLERİ
İNŞAAT TEKNOLOJİSİ
KİMYA TEKNOLOJİSİ
KONAKLAMA VE SEYAHAT HİZMETLERİ
KUYUMCULUK TEKNOLOJİSİ
MAKİNE TEKNOLOJİSİ
MATBAA TEKNOLOJİSİ
METAL TEKNOLOJİSİ
METALÜRJİ TEKNOLOJİSİ
MOBİLYA VE İÇ MEKÂN TASARIMI
MODA TASARIM TEKNOLOJİLERİ
MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİS
PLASTİK TEKNOLOJİSİ
SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ
TEKSTİL TEKNOLOJİSİ
TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME
YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ
Mesleki eğitim merkezi programı; Okulda verilen teorik eğitim ile işletmelerde yapılan pratik eğitimin bir bütünlük içerisinde uygulandığı, bireyleri bir mesleğe hazırlayan, mesleklerinde gelişmelerine olanak sağlayan, Kalfalık/Ustalık belgesine ve diplomaya götüren program türüdür.
Çırak öğrenciler haftada; 1 gün okulda teorik eğitim, 4 gün işletmelerde pratik eğitim alırlar.
9 ARALIK 2016 TARİHİNDE YAYIMLANAN 6764 SAYILI KANUN İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Mesleki ve Teknik Eğitim Yerleştirme Süreci
Merkezi sınav / Anadolu teknik programı
Mahalli Yerleştirme / Anadolu meslek programı / Mesleki eğitim merkezi programı
MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ PROGRAMI (ÇIRAKLIK EĞİTİMİ)
KAYIT ŞARTLARI NELERDİR?
En az ortaokul veya imam-hatip ortaokulunu bitirmiş olmak.
Sağlık durumu ilgili mesleğin öğrenimine elverişli olmak. Bu durum, gerektiğinde, sağlık/sağlık kurulu raporuyla belgelendirilir.
Kayıt olacağı meslek dalı ile ilgili bir işyeriyle sözleşme imzalamak. Sözleşme imzalanacak işyerinde Usta Öğreticilik belgesine sahip usta olması gerekir.
İŞLETMELERİN VE METEM GÖREV VE SORUMLULUKLARI NELERDİR?
- ılı Mesleki Eğitim Kanununda 25.12.2021 Tarihinde 12/13/14. Maddelerinde yapılan değişiklikle;
Çırak Öğrenciye (9,10 ve 11. sınıf), asgari ücretin net tutarının %30 undan az olmayacak şekilde ücret ödemek, (2022 Yılı için 1.275,90.-TL). Bu tutarın tamamı devlet tarafından karşılanacaktır.
Kalfa Öğrenciye (12.sınıf), asgari ücretin net tutarının %50 undan az olmayacak şekilde ücret ödemek, (2022 Yılı için 2.126,50.-TL). Bu tutarın tamamı devlet tarafından karşılanacaktır.
Öğrencinin pratik eğitiminden sorumlu olacak Usta Öğretici görevlendirmek,
İşletmelerde mesleki eğitim, staj ve tamamlayıcı eğitim gören öğrenciler, işyerlerinin şartlarına ve çalışma düzenine uymak zorundadırlar.
İŞLETMEYE FAYDALARI NELERDİR?
Eğitim süresince öğrencinin SGK (İş kazası ve meslek hastalığı ile Genel Sağlık Sigortası) primleri devlet tarafından karşılanır.
Öğrenciye ödenebilecek en az ücretin 1/3’i veya 1/2’si devlet katkısı olarak işletmeye geri ödenir.
ÇIRAK ÖĞRENCİLER ÇALIŞAN DEĞİLDİR!!!
4857 sayılı İş Kanunu
Madde 4- Aşağıda belirtilen işlerde ve iş ilişkilerinde bu Kanun hükümleri uygulanmaz;
f) Çıraklar hakkında,
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu
Madde11- Aday çırak ve çırak; öğrenci statüsünde olup, öğrencilik haklarından yararlanır. Bunlar işyerinde çalışan işçi sayısına dahil edilmezler.
USTA ÖĞRETİCİLİK BELGESİ (İş Pedagojisi Kursu)
Ustalık veya işyeri açma belgesine sahip olanlar ile en az ön lisans seviyesinde mesleki eğitim almış olanlar, okul ve kurumlarca açılan iş pedagojisi kursuna katılabilirler. İş pedagojisi kursu uzaktan eğitim yolu ile de düzenlenebilir ve sınavları e-Sınav şeklinde yapılabilir. Kursu başarı ile tamamlayanlara usta öğreticilik belgesi verilir.
İşletmeye çırak öğrenci alabilmek için işyerinde usta öğreticilik belgesine sahip usta bulunmalıdır. Bunun için 40 saatlik iş pedagojisi kursuna katılmak ve kurs sonunda yapılan sınavdan başarılı olmak gerekmektedir.
İş pedagojisi kursu yüz yüze veya uzaktan eğitim yoluyla yapılabilmektedir.
10 yıl ustalık belgesi olduğunu belgelendirenler doğrudan usta öğreticilik sınavına girebileceklerdir.
ÇALIŞANLARIN BELGELENDİRİLMESİ
Milli Eğitim Bakanlığı Önceki Öğrenmelerin Tanınması, Denklik Ve Ölçme Değerlendirme İşlemleri İle İlgili Usul Ve Esaslara İlişkin Yönerge
Yönerge hükümlerine göre çalıştığı iş ile ilgili 5 yıllık süreyi SGK hizmet dökümü ile belgelendirenlerden 22 Yaşını bitirmiş ve En az İlkokul mezunu olanlar Kalfalık ve Ustalık Sınavlarına başvuru yapabilirler.
BAŞVURU ŞARTLARI NELERDİR?
Başvuru tarihinde; mesleklerinde en az 5 yıl SGK’lı olarak çalışmış olduğunu belgelendirenler öncelikle kalfalık sınavına, kalfalık sınavında başarılı olanlar ise bir dönem sonra ustalık sınavına alınırlar.
SGK’lı çalışmışlık süresi 5 yıldan az olanlar kalfalık sınavına alınırlar.
SINAV DÖNEMLERİ VE SINAVLARIN YAPILIŞ ŞEKLİ NASILDIR?
Kalfalık ve ustalık sınavları, her yıl şubat, nisan, haziran, ağustos, ekim ve aralık aylarında, il millî eğitim müdürlüklerince il merkezi ve ilçelerde belirlenen okul/kurum veya işletmelerde gerçekleştirilir.
Adaylar teorik ve beceri sınavı olmak üzere iki sınava tabi tutulurlar.
Yapılan bu yeni düzenleme ile kalfalık/ustalık belgesine ihtiyacı olan çalışanların daha kısa sürede belgeye ulaşabilmeleri sağlanmıştır.
MESLEKİ EĞİTİM MERKEZLERİNDE
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu Çıraklık Eğitimi Uygulamaları Kapsamında Bulunan, 33 Alan 181 meslek dalında Kalfalık/Ustalık Belgesi ve Diploma verilmekte olup, Mezuniyet sonrası istihdam oranı yaklaşık %88’ler seviyesindedir.
Artvin Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğünün 1995 Yılından bu Güne Kadar Vermiş Olduğu Belge Sayıları
Usta Öğreticilik Belgesi: 595
Ustalık Belgesi: 3004
Kalfalık Belgesi: 1995
Geleceğin ustalarını Ahilik Kültürüyle yetiştirmek için ÇIRAK ÖĞRENCİ ALIN devlet desteklerinden faydalanın” diye sunum açıklamasında bulundular.
Daha sonra konu ile ilgili merak edilen soruların cevaplandırılmasından sonra toplantı sona erdi. – GÖKHAN ÖZÇELİK
