Artvin Ticaret Odası Ticaret Sicil Müdürü Yaşar Kars Artvin ekonomisini değerlendirdi.
Artvin devlet yatırımlarında çok fazla pay aldığı için bazı verilerin yüksek çıktığını belirten Ticaret Sicil Müdürü Yaşar Kars, “devlet yatırımlarının büyük ölçekli yatırımlar yerele istenildiği gibi yansımadı bu güne kadar. Biz ne yapabiliriz de bunu ileriye taşıyabiliriz, bahsettiğiniz imalata yönelik yatırımları nasıl çekebiliriz işte bunların en büyük unsurlarından bir tanesi yatırım teşvik illeri arasında biz 6 sıra da olursak nispeten çok büyük etki edecektir” dedi.
Türkiye genelinde bakıldığı zaman yüzde 99’unu ekonomik yapının KOBİ’ler karşıladığını belirten Yaşar Kars, “KOBİ demek küçük ve orta büyüklükteki işletmeler demektir, bir kişiden başlar 50, 100 kişi gibi devam eder, gördüğümüz rektörel yapıdaki ticaretle uğraşan kişiler KOBİ’dir. Ama bunun tabi kategorileri de var mikro ölçekli işletmeler, küçük ölçekli işletmeler, orta ölçekli işletmeler diye ayrımı da var. 10 kişiden az çalışanı olan ve yıllık cirosu 3 milyon lirayı bulan işletmelere mikro ölçekli işletmeler denir. 50 kişiden az çalışanı olan ve yıllık cirosu 25 milyon liraya kadar olan işletmeleri kaplıyor bunlarda küçük işletmelerdir. Orta ölçekli ve makro işletmelerde 125 milyon ciro yapan işletmelere orta ölçekli işletmeler deniliyor bundan büyüğü de makro ölçekli işletme olarak söyleyebiliriz. Türkiye genelinde baktığımız zaman yüzde 99’unu ekonomik yapının KOBİ’ler karşılıyor. 2020 verilerine göre üç milyon iki yüz bin civarında KOBİ var, ülkemizde bu işletmelerin üzerinden ticaret dönüyor ve bunlara baktığımız zaman büyük bir çoğunluğu da bahsettiğimiz 50 kişiden az ve 10 kişiden az olan mikro ölçekli işletmeler çok fazla. Artvin’de de mikro işletme düzeyinde bu seviyeler bunu geliştirmemiz lazım artık nasıl tedbirler alınır, üretime dönük sektörel yapının imalata dönük gelişme sektöründe, tabi bunun sektörel yapı bunu en büyük düzenleyicisi” dedi.
Artvin’de ticaretin daha çok perakende sektöründe yürüdüğünü söyleyen Kars, “İmalata dayalı bir yapı olmadığı için ne yazık ki geçtiğimiz yıllara nazar gün geçtikçe hızlanırsa da çağın hep bir adım gerisinde kalıyor. Önümüzdeki yıllarda umarım üretime dönük yapılanmalar alınır ve uygulamaya konulur çünkü Artvin’in böyle bir potansiyeli var, bu alanda baya bir üretim yapa insanlarımız var. Ürünlerin marka değerini yükseltecek çalışmalar yapmak, kooperatifi desteklemek, bu anlamda çalışmalarını pekiştirmek anlamında kurumsal destekleri sunmak bunlar hep bu şeyin içinde. Artvin çok uzun yıllardır biliyorsunuz inşaat ortamında yaşıyoruz barajlardan ve onun beraberinde çevre yolları gibi bunun parelerinde konutlaşmanın hız kazanması, 2 yıldır doğalgazla yapılan alt yapı çalışmaları vesaire gibi bunun yanında özel idare ve diğer kurumların taahhüde dayalı hizmetleri inşaat sektöründe firmaların çoğunlukta olmasını sağlıyor.
Özellikle ticaret odaları, esnaf odaları bunlar ticaretin temsilcileridir. Artvin devlet yatırımlarında çok fazla pay aldığı için bazı verileri yüksek, 2019 yılında cumhurbaşkanlığı strateji ve bütçe başkanlığının sitesinden aldığım bir bilgidir bu, İstanbul en başta burada 2004den 2019a kadar bazı veriler var İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır, Mardin, Antalya, Konya ve Artvin baktığımız zaman diğer illerin kalibresi ile Artvin onların mahallesi kadar bile yok. Konya 2019 yılında 539 milyar, Artvin ne kadar almış 642 milyar yani bu nedenle devlet yatırımların yüksek olması, Artvin’de kayıt dışı ekonominin yok denecek kadar az olması, vergide geri dönüşümü, kredilerdeki geri dönüşümler hatta demografik yapısı, çalışanların sayısı, sosyal yardımların dışında kişisel olarak emeklisi, memuru, işçisi çok olan bir yer Artvin bunlar belli bir seviyenin üzerinde olunca tabii ki teşvik bölgelerinde de 4’cü bölgede yer almış oluyor Artvin. Bu devlet yatırımlarının büyük ölçekli yatırımlar yerele istenildiği gibi yansımadı bu güne kadar. Biz ne yapabiliriz de bunu ileriye taşıyabiliriz, bahsettiğiniz imalata yönelik yatırımları nasıl çekebiliriz işte bunların en büyük unsurlarından bir tanesi yatırım teşvik illeri arasında biz 6 sıra da olursak nispeten çok büyük etki edecektir” diye konuştu.
Girişimciliğin önemine dikkate çeken Kars, Teşviklerle girişimciliğin daha çok desteklenmesi gerektiğini belirtti. Kars, “Teşvik, diğer destek programları gibi değildir, doğrudan para vermez ama yatırımcıya az para harcatır. Örnek veriyorum yatırım yaparken KDV istisnası sağlar, gümrükten yatırım kapsamında makine gibi bir ürün alıyorsunuz gümrük muafiyeti sağlar. KDV istisnası bütün bölgelerde 1’ci bölgeden 6’cı bölgeye kadar var. Diyelim biz vergi indiriminden yaralanacağız diyelim ki biz 4’ncü bölgedeyiz bizde yüzde 30, 6’ncı bölgede yüzde 50 arada bu kadar fark var.
Girişimcilik, farklı bir iç duygudur girişimciliğin en büyük unsuru kafasındaki özgün işi hayata geçirirken vazgeçmemesidir, yenileyerek, eksiklerini tamamlayarak o işi hayata geçirmesi, ekonomiye katkı sağlamasıdır. Örnek vermek gerekirse dünyanın en büyük Firmaları’ndan Ford’un sahibi 9,10 kere iflas etmiş birisidir, sonunda ne olmuş otomotiv sektöründe bant sistemini keşfetmiş ve müthiş bir atılım yapmış. Şimdi her iş açana biz girişimci diyoruz ama girişimci özgün işlerdir, özgün işler yapar, girişken olmaktan ayrı bir iştir” ifadelerini kullandı.
Kooperatifçilik çok desteklenmesi gereken bir örgütlenme projesi olduğuna da değinen Kars, “Kadın girişimciliğinin gelişme noktasında kadınların sunmuş olduğu projeyle pozitif ayrımcılıkla karşılanır, destek unsurlarının sağlanması bakımından. Hangi destek programı olursa olsun bir şekilde eş finansman istiyor. Fikrim var ama para yok bu büyük bir sorun ama belli bir eş finansman istiyor. Çünkü ticaret yapacaksan biraz birikimin olsun istiyor kurumlar. Meslek okullarında, yüksek okullarda girişimcilik dersleri koyuldu, KOSGEB’in, bizim gibi kurumların bu tip eğitimleri biraz daha geride kaldı.
Artvin’de bizim bünyemizde 2 kooperatif var Yusufeli’nde var Ardanuç da var. Kooperatifçilik çok desteklenmesi gereken bir örgütlenme projesi ama bunun sahiplendirilmesi gerekiyor. Bu kapsamda ticaret odalarında biliyorsunuz doğal üyesidir kooperatifler aynı şirketler gibi, oda aidatları ve bu aidatların içerisinde de munzam aidatları vardır şirketlerin, bunlar da düzenleme oldu, bir de kooperatiflerin tescil yaparken çeşitli zamanlarda biliyorsunuz genel kurul yaparlar yönetim kurulu değişir, ana sözleşmesi değişir, devlet tarafından mali harçlar alınır. Devlet bu tür şeylerden feragat etti kadın girişimciler için” şeklinde konuştu.
Artvin Ticaret Odası Ticaret Sicil Müdürlüğü
