Borçka’da geleneksel eski yılbaşı kutlamaları yapıldı.
Artvin’in Borçka İlçesinde bağlı Aksu Mahallesinde Kalandar, Miladi takviminin 13. gecesi geleneksel kutlamalar yapıldı.
Ocak ayının 13’ünü 14’üne bağlayan gece kutlanan Kalandar yani Rumi Takvim ilk ayıdır. Kalandar geleneğinde ilk gün başkasının evine gidilmez, uğurlu olduğu sınanmış kişinin ilk gün eve gelmesi beklenir.
Kalandar’ın birinci günü, Miladi Takvim’e göre Ocak ayının 14. gününe tekabül eder. Geleneksel olarak bu gecede çocuklar dışarı çıkar ve evleri dolaşmaya başlarlar. Ellerindeki poşetleri evlerin kapısına koyup zile bastıktan sonra ev ahalisinin poşetin içine koyacakları hediyeleri beklerler ve bu sırada bazı yöresel mani ve türküler söylerler. Geleneğe göre insanlar tanınmayacak şekilde yöresel eski elbiseler giyinir, içlerinde bir kişi dede olarak seçilir, yünden yapılan sakal takılır, başlarda muhakkak külah olur, yüzler boyanır, ellere gürültü çıkarmak amacıyla kelek gibi zile benzeyen tanko vs şeyler alınır. Gidilen evin önünde önce bir halk tiyatrosu tarzında küçük bir şey oynanır, dede ortaya alınır sandalyeye oturtulur, sonrasında ellerdeki çalgılar çalınır dans edilir. Ekipte yer alan kişilere goncoloz adı verilir. Bütün bunların sonunda ortaya torba atılır. Ziyaret edilen ev sahibi tarafından torbaya erzak konulur, böylece bulunan bölgedeki evler tek tek dolaşılır.
Kutlamada öncülük eden Borçka Aksu Mahallesi Muhtarı Ekrem Yılmaz, “Bu etkinlik yüz yıllardan gelen bir gelenek. Köylerde ve mahallelerde eskiden sosyal bir aktivite olmadığı için böyle bir etkinlik düzenlemişler. Bu etkinlikte gençler kapı kapı dolaşıp o zamanın şartları ile cevizidir, kumanya toplu halde yemek içmek ve eğlenmek için topluyorlar, horon ve akordiyon eşliğinde etkinlik yapıyorlar. Bu etkinlikten sonra da belirli bir gün belirliyorlar ve kaynaşma, sosyalleşme, dargın olanların barışma gibi faaliyetler gerçekleştiriliyor, ziyafetler veriyorlar, güzel bir eğlence oluyor. Bizim yöremizde isim olarak ‘Kul’ olarak geçiyor. Gürcistan’da da ‘Berioba’ diye geçiyor. Bu kutlamalar Gürcistan’da da yapılıyor, Artvin vilayetinde de kutlanıyor. Böyle bir etkinlik yaptık gayet de güzel oldu. İnşallah bunun devamı da önümüzdeki yıllarda gerçekleşecek. Miladi Takvim’de 13’ü 14’e bağlayan gece, Rumi olarak ayın 1’i oluyor. İnsanlar o kadar güzel karşıladılar ki bu etkinliği, özellikle 40 yaş üstündeki insanlar detaylı bildikleri için çok mutlu oldular. Çocuklar yeni gördükleri için çok olumlu çok güzel karşıladılar. Mahallemizin ve diğer arkadaşlarımızın bu olumlu yaklaşımları beni muhtar olarak çok mutlu etti” diye beyan verdi.
Borçka Belediye Başkanı Ercan Orhan Aksu Mahallesi’nde gerçekleştirilen Kalandar kutlamalarına katılım gösterdi.
Başkan Orhan etkinliğe dair yaptığı açıklamada; “Kalandar Rumi takvimin ilk ayıdır. Kalandarın 1. günü Miladi takvime göre Ocak ayının 14. gününe tekabül eder. Karadeniz Bölgesi’nde özellikle Trabzon’da, Gümüşhane’de, Artvin’de bu önemli bir kutlama şeklinde yapılır ve vatandaşlarda gelenek haline dönüşmüştür.
Çocuklar, gençler bir araya gelerek ev ziyaretleri yapar, yiyecek yada oyuncak tarzı şeyler toplanır. Bunlar bir araya getirilerek birlikte yenir, bir dayanışma örneği içerisinde orada toplanan çocuklarla ilgili toplanan oyuncaklar varsa onlar çocuklara dağıtılır. Bunun yanında, maniler okunur, ev ziyaretleri yapılır, yüz yıllardır bu şekilde devam eden bir gelenek var. Bunlar çok önemlidir, unutulmaya yüz tutmuş geleneklerdir. Bunların unutulmaması gerekiyor, yaşatılması gerekiyor. Bizlerde Aksu Mahallesi Muhtarlığının hazırlamış olduğu etkinliğe birlikte katılarak katkı sunduk ve o coşkuyu birlikte yaşadık. Bu etkinlikler paylaşımı ve dayanışmayı arttırıyor ve birlikte bir şeyler yapılıyor bunlar çok önemlidir toplumlar için biz de kutluyoruz” diye açıklamalarda bulundu. – GÖKHAN ÖZÇELİK
